Murale Wojciech Rokosz MplusA

Ptasie murale przyciągają do Krakowa

Na Kozłówce

W roku 2017 w Spółdzielni Mieszkaniowej „Na Kozłówce” powstaje pomysł, aby przy okazji dociepleń na ścianach szczytowych bloków pojawiło się coś więcej niż „tradycyjne” pasy w ugrowym kolorze. Zwrócono się do mnie z propozycją zaprojektowania murali, wiążących się w jakiś sposób z miejscem.

Osiedle, które zyskało rozpoznawalność

W przeciwieństwie do nowych osiedli, Kozłówek jest mocno zadrzewiony. W obrębie Kozłówka znajduje się ponadto ciekawy z przyrodniczego punktu widzenia obszar doliny rzeki Drwinki. Wpadłem na pomysł cyklu, nawiązującego do bogactwa tamtejszej awifauny. Obecnie jest to jeden z najbardziej znanych cykli murali w Polsce.

Mural sikorki lazurowej w Krakowie

Sikorka lazurowa

To niewielki ptak o długości ok 13 cm, potocznie nazywany lazurką. Zamieszkuje wschodnią Europę i Azję. Do Polski zalatuje sporadycznie, tylko zimą.
Nowosądecka 21, Kraków

Mural sikorki modrej w Krakowie

Sikorka modra

Sikora modra lub po prostu modraszka. Nieco mniejsza od bogatki i, jak wskazuje nazwa, inaczej ubarwiona. Choć dla ludzkiego oka jest żółto-niebiesko-biała, to dla innych sikorek – nadfioletowa.
Nowosądecka 23, Kraków

Mural zimorodka w Krakowie

Zimorodek

Jest niewielkim, ale bardzo efektownie wyglądającym i równie efektownie zdobywającym pożywienie ptakiem. W Polsce jest ptakiem nielicznym a spotkać go można nad wodami czystych rzek i zbiorników wodnych, gdzie szuka z pożywienia – głównie ryb, ale również żab i owadów – wypatrując ich z nisko zwisającej nad wodą gałęzi.
Na Kozłówce 4, Kraków

Mural bociana białego w Krakowie

Bocian biały

Ptak-symbol; na lęgi przylatuje z dalekiej Afryki. w odróżnieniu od swego kuzyna, bociana czarnego, żyje w sąsiedztwie człowieka, budując charakterystyczne duże gniazda. Jest mięsożerny, a jego pożywienie stanowią m.in. owady, płazy, gady i małe ssaki.
Wlotowa 2, Kraków

Mural kraski w Krakowie

Kraska

Chociaż zwyczajna, to niestety w Polsce bardzo nieliczna, a jej populacja stale maleje. Spotkać ją można we wschodniej części kraju. Jest to średniej wielkości ptak, o charakterystycznym, kontrastowym i egzotycznym, jak na nasze warunki, upierzeniu, przylatujący na lęgi do Europy z Afryki. Jej pożywienie stanowią owady i małe kręgowce.
Spółdzielców 8, Kraków

Mural żołny w Krakowie

Żołna

Podobnie jak kraska, robi wrażenie swoim egzotycznym ubarwieniem. Podobnie też przylatuje z Afryki, ale jej populacja w Polsce na przestrzeni ostatnich kilkudziecięciu lat znacznie wzrosła. Żywi się owadami, a choć nazywana jest pszczołojadem, to częściej zjada osy. Największe szanse na zobaczenie żołny mamy (przynajmniej statystycznie) na Kielecczyźnie.
Spółdzielców 10, Kraków

Mural zięby zwyczajnej w Krakowie

Zięba zwyczajna

Jest niewielkim bardzo licznym w Polsce ptakiem lęgowym, o charakterystycznym, pięknym śpiewie. Część ptaków odlatuje na zimę do nieco cieplejszych rejonów Europy, niektóre jednak osobniki zostają. Jej pożywienie stanowią nasiona, owoce i nieco rzadziej owady.
Spółdzielców 6, Kraków

Mural pustułki w Krakowie

Pustułka

Jest dość powszechnym w Polsce ptakiem drapieżnym o średniej wielkości. Nie jest tak zwinnym lotnikiem jak inne sokoły, dlatego chętniej niż na ptaki, poluje na gryzonie. Jej pożywieniem są również owady. Coraz cześciej widywana jest w miastach, mamy więc duże szanse zobaczyć tego zawisającego w jednym punkcie i wypatrującego zdobyczy drapieżnika.
Nowosądecka 19, Kraków

Mural wąsatki w Krakowie

Wąsatka

Nieduży i niezbyt liczny w Polsce ptak, którego łatwiej zaobserwować na zachodzie naszego kraju. Cechą charakterystyczną wąsatki jest długi ogon, a „wąsy” - którym zawdzięcza nazwę – posiadają tylko samce. Ich środowisko stanowią trzcinowiska na brzegach jezior i starorzeczy.
Okólna 12, Kraków

Mural jemiołuszki w Krakowie

Jemiołuszka zwyczajna

Jest gościem z północy i ze wschodu. Wielkością przypomina szpaka. w Polsce można ją zaobserwować od listopada do kwietnia. Zdarza się, że jej stada są bardzo liczne. Jej pożywienie w zimie stanowią owoce jemioły (a jakże), jarzębiny, głogu, tarniny, etc.
Nowosądecka 21, Kraków

Mural sóweczki zwyczajnej w Krakowie

Sóweczka zwyczajna

Najmniejsza z sów żyjących w Polsce, wielkością zbliżona do kosa. Chociaż jej wielkość nie robi wrażenia, to uroda już tak: wyraziste, „magnetyczne” spojrzenie oraz coś, co zrobiło na mnie największe wrażenie – złoty, jakby odlany z kruszcu dziób. Szansa na zobaczenie na własne oczy tego ptaka jest niestety niewielka. Ten konkretny, przedstawiony na muralu zamieszkiwał/zamieszkuje Puszczę Augustowską.
Na Kozłówce 4a, Kraków

Mural kowalika zwyczajnego w Krakowie

Kowalik zwyczajny

Nieduży ptak znany ze swoich umiejętności wspinaczki po drzewach w pozycji głową w dół (czyli technicznie rzecz biorąc - schodzenia…) Oczywiście nie uprawia tej gimnastyki bezinteresownie, lecz w poszukiwaniu jedzenia – larw, owadów i pająków. Przy odrobinie szczęścia, można go zobaczyć nawet w miejskich parkach.
Nowosądecka 25, Kraków

Mural szpaka zwyczajnego w Krakowie

Szpak zwyczajny

Jest czarny i ma plamki… ale w szacie godowej jego pióra mienią się różnymi kolorami. Jest ptakiem wszystkożernym, dobrze radzącym sobie w środowisku zdominowanym przez człowieka i na pewno większość z nas miała szansę widzieć go na własne oczy.
Nowosądecka 11, Kraków

Mural dudaka zwyczajnego w Krakowie

Dudek zwyczajny

w zimie można go zaobserwować w Afryce… w pozostałych miesiącach można mieć szczęście na spotkanie go również w Polsce. Kontrastowo ubarwiony, robi największe wrażenie (oprócz swojej łacińskiej nazwy – upupa epops) dużym czubem na głowie, który „stawia” w chwilach zaniepokojenia. Najczęściej żywi się owadami i ich larwami, poszukując ich bezpośrednio na ziemi.
Nowosądecka 15, Kraków

Mural zniczka w Krakowie

Zniczek zwyczajny

To jeden z najmniejszych ptaków w Polsce i Europie. Podobny do swojego kuzyna – mysikrólika, z którym można go pomylić, ale różni się bardziej zadziornym i wyrazistym rysunkiem na „twarzy”. w południowej Europie – osiadły, w Polsce zazwyczaj pojawia się w cieplejszej porze roku. Preferuje lasy i drzewostany iglaste, a jego pożywienie stanowią owady i ich jaja i larwy, a także pająki.
Prof. T. Seweryna 4, Kraków

Mural wróbla domowego w Krakowie

Wróbel domowy

Ptak, którego nie trzeba przedstawiać, ale którego niełatwo zobaczyć: zwykle chowa się w zaroślach, a jego populacja w Polsce ostatnio zmalała, choć nadal jest bardzo licznym ptakiem. Żywi się głównie nasionami i jest bardzo dobrze przystosowany do życia w sąsiedztwie człowieka, pod warunkiem, że nie będzie to betonowa pustynia…
Na Kozłówce 5, Kraków

Mural kaczki mandarynki w Krakowie

Kaczka mandarynka

Jest gościem z Dalekiego Wschodu. Sprowadzona w XVIII wieku do Europy, częściowo zdziczała i zadomowiła się w naszych warunkach. Na muralu pokazany jest samiec, który charakteryzuje się bogatym, kontrastowym ubarwieniem.
Prof. T. Seweryna 2, Kraków

Mural dzięcioła dużego w Krakowie

Dzięcioł duży

Choć „duży”, nie jest naszym największym dzięciołem. Wielkością przypomina drozda. w oczy rzuca się ubarwienie, gdzie biało-czarne kontrasty wzbogacone są o czerwony kolor na brzuchu, a u samca również na głowie. Dzięcioł w lecie żywi się owadami i larwami wydobywanymi z kory drzew – pomaga mu w tym długi język. Serie uderzeń odgrywają rolę kontaktową – oznaczają terytorium ptaka, wabią partnera lub partnerkę. W zimie chętnie odwiedza karmniki, zjada nasiona, nie pogardzi również padliną.
Nowosądecka 15, Kraków

Mural sójki w Krakowie

Sójka

Pomimo, że jest członkiem rodziny krukowatych, to jej ubarwienie nie jest zbyt kruczoczarne:) W oczy rzuca się zwłaszcza przyjemny kontrast niebiesko-czarnych lusterek na skrzydłach. Spotkać ją można w parkach i lasach. W lecie jej pokarm stanowią owady, larwy i małe kręgowce. W zimie przechodzi na dietę składającą się z żołędzi, orzechów, owoców buku i innych nasion, które ma w zwyczaju magazynować, tworząc zapasy.
Spółdzielców 4, Kraków

Mural dzięcioła zielonego w Krakowie

Dzięcioł zielony

Większy od dzięcioła dużego, ma także inne nawyki żywieniowe, jest bardziej wyspecjalizowany – jego przysmakiem są mrówki, w poszukiwaniu których potrafi zimą rozgrzebywać mrowiska na znaczną głębokość... W miastach można go spotkać w parkach i innych lokalnych zadrzewieniach, choć najczęściej słyszy się tylko jego charakterystyczny głos.
Na Kozłówce 2, Kraków

Mural myszołowa w Krakowie

Myszołów

Jest dużym ptakiem drapieżnym i najczęściej widywanym spośród drapieżców w Polsce: jeśli jadąc autostradą zobaczymy siedzącego na ekranie ptaka drapieżnego – najpewniej będzie to właśnie myszołów.
Na Kozłówce 2, Kraków

Mural słowika w Krakowie

Słowik szary

Niepozorny ptak z rodziny muchołówkowatych. Podobnie do celebrytów okres zimowy spędza w ciepłych krajach (w Afryce), ale w odróżnieniu od większości z nich naprawdę dobrze śpiewa. Żywi się głównie owadami, ale uzupełnia dietę o składniki roślinne – owoce i nasiona. Można go spotkać i usłyszeć w wilgotnych lasach, parkach, kępach drzew i nadrzecznych zarośli.
Nowosądecka 13, Kraków

Mural trznadla w Krakowie

Trznadel

Ten skrzydlaty przyjaciel jest podobny wielkością do wróbla. Śpiewa od wczesnej wiosny do późnego lata na terenach otwartych. Jest dosyć popularny w Polsce, jednak ze względu na trend spadkowy populacji jest u nas objęty ścisłą ochroną gatunkową.
Nowosądecka 25, Kraków

Mural kawki w Krakowie

No i na końcu kawka, a może Kafka?

Ptak, którego nie trzeba przedstawiać… Na muralu, który namalowałem na ścianie szybu windowego, przedstawiona rzecz jasna niezbyt realistycznie:) Mural powstał przy współpracy z Biblioteką Krakowską i Coffee Pro.
Spółdzielców 3, Kraków

Ptasie murale oczami innych

Stowarzyszenie Kraków dla Mieszkanców stworzyło niesamowity film o ptasich muralach.

Kraków dla mieszkańców zamieszcza również zdjęcia murali m.in. w cyklu #SobotyZKrakowskimStreetArtem.

Tomasz Kobylański opisuje murale w magazynie WhiteMAD: Kolejne ptasie murale na krakowskich blokach. Jest ich już niemal 20!. Tutaj wspomina o kawcekilku innych ptakach.

Murale są częstym celem zwiedzania. Zachęcam do zaglądnięcia na blogi Rodzinnie dookoła świata oraz Podróże Hani.

Ja sam miałem przyjemność opowiadać o tym projekcie w mediach, m.in. w Dzień Dobry TVN.