Ptasie murale na osiedlu Na Kozłówce w Krakowie

Pomysł

W roku 2017 w Spółdzielni Mieszkaniowej „Na Kozłówce” powstaje pomysł, aby przy okazji dociepleń na ścianach szczytowych bloków pojawiło się coś więcej niż „tradycyjne” pasy w ugrowym kolorze. Zwrócono się do mnie z propozycją zaprojektowania murali, wiążących się w jakiś sposób z miejscem.

Osiedle, które zyskało rozpoznawalność

W przeciwieństwie do nowych osiedli, Kozłówek jest mocno zadrzewiony. W obrębie Kozłówka znajduje się ponadto ciekawy z przyrodniczego punktu widzenia obszar doliny rzeki Drwinki. Wpadłem na pomysł cyklu, nawiązującego do bogactwa tamtejszej awifauny. Obecnie jest to jeden z najbardziej znanych cykli murali w Polsce.

Sikorka lazurowa

To niewielki ptak o długości ok 13 cm, potocznie nazywany lazurką. Zamieszkuje wschodnią Europę i Azję. Do Polski zalatuje sporadycznie, tylko zimą.
Nowosądecka 21, Kraków

Sikorka modra

Sikora modra lub po prostu modraszka. Nieco mniejsza od bogatki i, jak wskazuje nazwa, inaczej ubarwiona. Choć dla ludzkiego oka jest żółto-niebiesko-biała, to dla innych sikorek – nadfioletowa.
Nowosądecka 23, Kraków

Zimorodek

Jest niewielkim, ale bardzo efektownie wyglądającym i równie efektownie zdobywającym pożywienie ptakiem. W Polsce jest ptakiem nielicznym a spotkać go można nad wodami czystych rzek i zbiorników wodnych, gdzie szuka z pożywienia – głównie ryb, ale również żab i owadów – wypatrując ich z nisko zwisającej nad wodą gałęzi.
Na Kozłówce 4, Kraków

Bocian biały

Ptak-symbol; na lęgi przylatuje z dalekiej Afryki. w odróżnieniu od swego kuzyna, bociana czarnego, żyje w sąsiedztwie człowieka, budując charakterystyczne duże gniazda. Jest mięsożerny, a jego pożywienie stanowią m.in. owady, płazy, gady i małe ssaki.
Wlotowa 2, Kraków

Kraska

Chociaż zwyczajna, to niestety w Polsce bardzo nieliczna, a jej populacja stale maleje. Spotkać ją można we wschodniej części kraju. Jest to średniej wielkości ptak, o charakterystycznym, kontrastowym i egzotycznym, jak na nasze warunki, upierzeniu, przylatujący na lęgi do Europy z Afryki. Jej pożywienie stanowią owady i małe kręgowce.
Spółdzielców 8, Kraków

Żołna

Podobnie jak kraska, robi wrażenie swoim egzotycznym ubarwieniem. Podobnie też przylatuje z Afryki, ale jej populacja w Polsce na przestrzeni ostatnich kilkudziecięciu lat znacznie wzrosła. Żywi się owadami, a choć nazywana jest pszczołojadem, to częściej zjada osy. Największe szanse na zobaczenie żołny mamy (przynajmniej statystycznie) na Kielecczyźnie.
Spółdzielców 10, Kraków

Zięba zwyczajna

Jest niewielkim bardzo licznym w Polsce ptakiem lęgowym, o charakterystycznym, pięknym śpiewie. Część ptaków odlatuje na zimę do nieco cieplejszych rejonów Europy, niektóre jednak osobniki zostają. Jej pożywienie stanowią nasiona, owoce i nieco rzadziej owady.
Spółdzielców 6, Kraków

Pustułka

Jest dość powszechnym w Polsce ptakiem drapieżnym o średniej wielkości. Nie jest tak zwinnym lotnikiem jak inne sokoły, dlatego chętniej niż na ptaki, poluje na gryzonie. Jej pożywieniem są również owady. Coraz cześciej widywana jest w miastach, mamy więc duże szanse zobaczyć tego zawisającego w jednym punkcie i wypatrującego zdobyczy drapieżnika.
Nowosądecka 19, Kraków

Wąsatka

Nieduży i niezbyt liczny w Polsce ptak, którego łatwiej zaobserwować na zachodzie naszego kraju. Cechą charakterystyczną wąsatki jest długi ogon, a „wąsy” - którym zawdzięcza nazwę – posiadają tylko samce. Ich środowisko stanowią trzcinowiska na brzegach jezior i starorzeczy.
Okólna 12, Kraków

Jemiołuszka zwyczajna

Jest gościem z północy i ze wschodu. Wielkością przypomina szpaka. w Polsce można ją zaobserwować od listopada do kwietnia. Zdarza się, że jej stada są bardzo liczne. Jej pożywienie w zimie stanowią owoce jemioły (a jakże), jarzębiny, głogu, tarniny, etc.
Nowosądecka 21, Kraków

Sóweczka zwyczajna

Najmniejsza z sów żyjących w Polsce, wielkością zbliżona do kosa. Chociaż jej wielkość nie robi wrażenia, to uroda już tak: wyraziste, „magnetyczne” spojrzenie oraz coś, co zrobiło na mnie największe wrażenie – złoty, jakby odlany z kruszcu dziób. Szansa na zobaczenie na własne oczy tego ptaka jest niestety niewielka. Ten konkretny, przedstawiony na muralu zamieszkiwał/zamieszkuje Puszczę Augustowską.
Na Kozłówce 4a, Kraków

Kowalik zwyczajny

Nieduży ptak znany ze swoich umiejętności wspinaczki po drzewach w pozycji głową w dół (czyli technicznie rzecz biorąc - schodzenia…) Oczywiście nie uprawia tej gimnastyki bezinteresownie, lecz w poszukiwaniu jedzenia – larw, owadów i pająków. Przy odrobinie szczęścia, można go zobaczyć nawet w miejskich parkach.
Nowosądecka 25, Kraków

Szpak zwyczajny

Jest czarny i ma plamki… ale w szacie godowej jego pióra mienią się różnymi kolorami. Jest ptakiem wszystkożernym, dobrze radzącym sobie w środowisku zdominowanym przez człowieka i na pewno większość z nas miała szansę widzieć go na własne oczy.
Nowosądecka 11, Kraków

Dudek zwyczajny

w zimie można go zaobserwować w Afryce… w pozostałych miesiącach można mieć szczęście na spotkanie go również w Polsce. Kontrastowo ubarwiony, robi największe wrażenie (oprócz swojej łacińskiej nazwy – upupa epops) dużym czubem na głowie, który „stawia” w chwilach zaniepokojenia. Najczęściej żywi się owadami i ich larwami, poszukując ich bezpośrednio na ziemi.
Nowosądecka 15, Kraków

Zniczek zwyczajny

To jeden z najmniejszych ptaków w Polsce i Europie. Podobny do swojego kuzyna – mysikrólika, z którym można go pomylić, ale różni się bardziej zadziornym i wyrazistym rysunkiem na „twarzy”. w południowej Europie – osiadły, w Polsce zazwyczaj pojawia się w cieplejszej porze roku. Preferuje lasy i drzewostany iglaste, a jego pożywienie stanowią owady i ich jaja i larwy, a także pająki.
Prof. T. Seweryna 4, Kraków

Wróbel domowy

Ptak, którego nie trzeba przedstawiać, ale którego niełatwo zobaczyć: zwykle chowa się w zaroślach, a jego populacja w Polsce ostatnio zmalała, choć nadal jest bardzo licznym ptakiem. Żywi się głównie nasionami i jest bardzo dobrze przystosowany do życia w sąsiedztwie człowieka, pod warunkiem, że nie będzie to betonowa pustynia…
Na Kozłówce 5, Kraków

Kaczka mandarynka

Jest gościem z Dalekiego Wschodu. Sprowadzona w XVIII wieku do Europy, częściowo zdziczała i zadomowiła się w naszych warunkach. Na muralu pokazany jest samiec, który charakteryzuje się bogatym, kontrastowym ubarwieniem.
Prof. T. Seweryna 2, Kraków

Dzięcioł duży

Choć „duży”, nie jest naszym największym dzięciołem. Wielkością przypomina drozda. w oczy rzuca się ubarwienie, gdzie biało-czarne kontrasty wzbogacone są o czerwony kolor na brzuchu, a u samca również na głowie. Dzięcioł w lecie żywi się owadami i larwami wydobywanymi z kory drzew – pomaga mu w tym długi język. Serie uderzeń odgrywają rolę kontaktową – oznaczają terytorium ptaka, wabią partnera lub partnerkę. W zimie chętnie odwiedza karmniki, zjada nasiona, nie pogardzi również padliną.
Nowosądecka 15, Kraków

Sójka

Pomimo, że jest członkiem rodziny krukowatych, to jej ubarwienie nie jest zbyt kruczoczarne:) W oczy rzuca się zwłaszcza przyjemny kontrast niebiesko-czarnych lusterek na skrzydłach. Spotkać ją można w parkach i lasach. W lecie jej pokarm stanowią owady, larwy i małe kręgowce. W zimie przechodzi na dietę składającą się z żołędzi, orzechów, owoców buku i innych nasion, które ma w zwyczaju magazynować, tworząc zapasy.
Spółdzielców 4, Kraków

Dzięcioł zielony

Większy od dzięcioła dużego, ma także inne nawyki żywieniowe, jest bardziej wyspecjalizowany – jego przysmakiem są mrówki, w poszukiwaniu których potrafi zimą rozgrzebywać mrowiska na znaczną głębokość... W miastach można go spotkać w parkach i innych lokalnych zadrzewieniach, choć najczęściej słyszy się tylko jego charakterystyczny głos.
Na Kozłówce 2, Kraków

Myszołów

Jest dużym ptakiem drapieżnym i najczęściej widywanym spośród drapieżców w Polsce: jeśli jadąc autostradą zobaczymy siedzącego na ekranie ptaka drapieżnego – najpewniej będzie to właśnie myszołów.
Na Kozłówce 2, Kraków

Słowik szary

Niepozorny ptak z rodziny muchołówkowatych. Podobnie do celebrytów okres zimowy spędza w ciepłych krajach (w Afryce), ale w odróżnieniu od większości z nich naprawdę dobrze śpiewa. Żywi się głównie owadami, ale uzupełnia dietę o składniki roślinne – owoce i nasiona. Można go spotkać i usłyszeć w wilgotnych lasach, parkach, kępach drzew i nadrzecznych zarośli.
Nowosądecka 13, Kraków

No i na końcu kawka, a może Kafka?

Ptak, którego nie trzeba przedstawiać… Na muralu, który namalowałem na ścianie szybu windowego, przedstawiona rzecz jasna niezbyt realistycznie:) Mural powstał przy współpracy z Biblioteką Krakowską i Coffee Pro.
Spółdzielców 3, Kraków

Ptasie murale oczami innych

Stowarzyszenie Kraków dla Mieszkanców stworzyło niesamowity film o ptasich muralach.

Kraków dla mieszkańców zamieszcza również zdjęcia murali m.in. w cyklu #SobotyZKrakowskimStreetArtem.

Tomasz Kobylański opisuje murale w magazynie WhiteMAD: Kolejne ptasie murale na krakowskich blokach. Jest ich już niemal 20!. Tutaj wspomina o kawce i kilku innych ptakach.

Murale są częstym celem zwiedzania. Zachęcam do zaglądnięcia na blogi Rodzinnie dookoła świata oraz Podróże Hani.

Ja sam miałem przyjemność opowiadać o tym projekcie w mediach, m.in. w Dzień Dobry TVN.